Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για την ατοπική δερματίτιδα στους σκύλους

Η ατοπική δερματίτιδα, είναι μια αλλεργική δερματική νόσος των σκύλων σε αλλεργιογόνα που υπάρχουν στο περιβάλλον. Παρόμοια με το έκζεμα στους ανθρώπους, είναι ένα κοινό πρόβλημα, με το 10-15% των σκύλων να προσβάλλονται. Η ατοπική δερματίτιδα είναι μια δια βίου πάθηση που πρέπει να αντιμετωπιστεί σωστά, διαφορετικά μπορεί να προκαλέσει ανησυχία στους σκύλους και τους κηδεμόνες τους και μείωση της ποιότητας ζωής τους. Ο έντονος ερεθισμός του δέρματος και ο κνησμός κάνει τους σκύλους να μένουν συχνά ξύπνιοι όλη τη νύχτα από το συνεχές ξύσιμο. 

Ποια είναι τα συμπτώματα της ατοπικής δερματίτιδας στους σκύλους;

Η ατοπική δερματίτιδα προκαλεί πλήθος συμπτωμάτων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται σε ηλικία μεταξύ 6 μηνών και 3 ετών. Μερικοί σκύλοι έχουν τόσο ήπια συμπτώματα που οι κηδεμόνες μπορεί να μην αναγνωρίζουν ότι ο σκύλος τους έχει αλλεργία. Ωστόσο, μπορεί να προκαλέσει συνεχή και έντονη φαγούρα σε σοβαρά προσβεβλημένους σκύλους και να οδηγήσει σε αυτοτραυματισμό και σοβαρή δερματίτιδα. Αρκετά συχνά (όχι πάντα), το μοτίβο της φλεγμονής του δέρματος θα δώσει στον κτηνίατρο μια ένδειξη ότι το κατοικίδιο σας έχει αλλεργία. Τα κοινά συμπτώματα της ατοπικής δερματίτιδας σε σκύλους περιλαμβάνουν:

• Κνησμό 
• Ξύσιμο ή έντονο γλείψιμο/ δάγκωμα μας περιοχής του σώματος (λόγω του έντονου γλειψίματος θα δείτε ερυθρότητα στην περιοχή ή πιο καφέ χρωματισμό εκείνου του σημείου στους ανοιχτόχρωμους σκύλους, που οφείλεται στο σάλιο.
• Ερύθημα  
• Απώλεια τριχώματος
• Έξω ωτίτιδα (φλεγμονή του αυτιού που μπορεί να οφείλεται στη μόλυνση) 

Μακροπρόθεσμα, εάν αφεθούν χωρίς θεραπεία, οι δερματικές αλλοιώσεις μπορεί να γίνουν εμφανείς, με το δέρμα να γίνεται πιο παχύ και πιο σκουρόχρωμο. 

Η ατοπική δερματίτιδα έχει εντόπιση κυρίως στο πρόσωπο, τα αυτιά, το πηγούνι, τις μασχάλες, την κοιλιακή και τη βουβωνική χώρα και τα άκρα – και ειδικότερα, μεταξύ των δακτύλων (μεσοδακτύλια διαστήματα) 

Τι πυροδοτεί την ατοπική δερματίτιδα στους σκύλους;

Όλα τα γνωστά αλλεργιογόνα που προκαλούν ατοπική δερματίτιδα σε σκύλους είναι οργανικά. Αυτό σημαίνει ότι είναι φυσικής προέλευσης. Οι χημικές ουσίες που βρίσκονται στα οικιακά καθαριστικά δεν προκαλούν ατοπική δερματίτιδα ακόμη και αν μπορούν να προκαλέσουν δερματική αντίδραση.  

Οι πραγματικοί ένοχοι είναι οργανικοί, μικροσκοπικοί και βρίσκονται παντού. Τα συνήθη αλλεργιογόνα είναι: 

• Γύρη από δέντρα, χόρτα και άνθη – όντας εποχιακή αλλεργία, αυτός μπορεί να είναι ο λόγος που παρατηρείτε ότι ο σκύλος σας ξύνεται περισσότερο σε συγκεκριμένες περιόδους του έτους 
• Ακάρεα οικιακής σκόνης, στην περίπτωση αυτή, ο κνησμός δεν είναι εποχιακός
• Μούχλα 
• Ανθρώπινο τρίχωμα 

Οι σκύλοι μπορεί να είναι αλλεργικοί σε πολλά πράγματα, και μερικές φορές, η παρουσία μόνο ενός αλλεργιογόνου δεν είναι αρκετή για να προκαλέσει έξαρση φαγούρας. Η παρουσία πρόσθετων παραγόντων/αλλεργιογόνων μπορεί να είναι απαραίτητη για να φτάσει στο «κατώφλι/ κατώτερο επίπεδο εκδήλωσης κνησμού» που θα οδηγήσει στην εμφάνιση δερματικού προβλήματος. Κάθε σκύλος έχει το δικό του ατομικό κατώφλι εκδήλωσης κνησμού – το σημείο όπου όλα τα αλλεργιογόνα δρουν συνδυαστικά ώστε ο σκύλος να φτάσει στο σημείο να θέλει να ξυθεί.  Αυτοί οι σκύλοι εμφανίζουν διαταραχή του δερματικού φραγμού. Ο εξασθενημένος δερματικός φραγμός των ατοπικών σκύλων επιτρέπει στη φυσιολογική μικροχλωρίδα του δέρματος, δηλαδή ορισμένα βακτήρια του δέρματος και τις ζύμες (που ονομάζονται "Malassezia") να εισέλθουν στις εσωτερικές στιβάδες του δέρματος και να προκαλέσουν ή να ενισχύσουν τη φλεγμονώδη αντίδραση. Η παρουσία παρασίτων του δέρματος, όπως οι ψύλλοι, μπορεί επίσης να επιδεινώσει την ατοπική δερματίτιδα. Αυτό είναι γνωστό ως "άθροιση των αποτελεσμάτων". 

Ορισμένες φυλές επηρεάζονται από την ατοπική δερματίτιδα περισσότερο από άλλες;

Με μια τόσο συχνή εμφάνιση σε ορισμένες φυλές, υπήρχε για καιρό υποψία ότι υπάρχει γενετική προδιάθεση για εκδήλωση ατοπικής δερματίτιδας. Πιστεύεται ότι συγκεκριμένα γονίδια οφείλονται για την ύπαρξη εξασθενημένου δερματικού φραγμού σε ορισμένους σκύλους, καθιστώντας το ευκολότερο για ένα αλλεργιογόνο, όπως η γύρη, να διεισδύσει στο δέρμα. Οι φυλές που έχουν προδιάθεση για ατοπική δερματίτιδα περιλαμβάνουν κυρίως: West Highland White Terriers, Golden Retrievers, Labrador Retrievers, Shar Peis, Δαλματίας, Boxers, Boston Terriers, Bulldogs (αγγλικά και γαλλικά), Bull Terriers, Pugs, Γερμανικούς Ποιμενικούς και Bichon Frise. 

Πώς γίνεται η διάγνωση της ατοπικής δερματίτιδας;

Η διάγνωση ενός σκύλου με αλλεργική δερματίτιδα είναι αρκετά εύκολη με βάση τα κλινικά συμπτώματα, ωστόσο, ο προσδιορισμός της αιτίας της αλλεργίας είναι πιο δύσκολος. Η ατοπική δερματίτιδα διαγιγνώσκεται με αποκλεισμό. Αυτό σημαίνει ότι ο κτηνίατρός σας πρέπει πρώτα να κάνει εξετάσεις για να αποκλείσει άλλες κοινές δερματικές παθήσεις που μπορεί να προκαλούν παρόμοια συμπτώματα. 

Αντιμετώπιση δευτερογενών βακτηριακών λοιμώξεων ή μυκητιασικών λοιμώξεων του δέρματος 

Εάν ο σκύλος σας έχει δευτερογενή λοίμωξη ως αποτέλεσμα τραυματισμού του δέρματος (ξύσιμο, δάγκωμα κ.λπ.), ο κτηνίατρός σας θα πρέπει να αντιμετωπίσει πρώτα αυτό. 

Αποκλεισμός των παρασίτων

Ο κτηνίατρός σας θα ελέγξει για παράσιτα όπως ψύλλους (οι οποίοι μπορεί να προκαλέσουν την Αλλεργική Δερματίτιδα από Ψύλλους - επίσης γνωστή ως ΑΨΔ - σε σκύλους που είναι ευαίσθητοι στο σάλιο ψύλλων) και ακάρεα.

Διερεύνηση της πιθανότητας τροφικής αλλεργίας

Είναι πιθανό ο σκύλος σας να είναι αλλεργικός σε ένα συστατικό της τροφής του. Εάν υπάρχει υποψία για κάτι τέτοιο, ο κτηνίατρός σας θα συστήσει μια δοκιμή αποκλεισμού στην οποία μια συγκεκριμένη δίαιτα προτείνεται για τουλάχιστον 8 εβδομάδες. Εάν ο σκύλος σας βελτιωθεί κατά την περίοδο αυτή, αλλά στη συνέχεια αρχίσει να εμφανίζει ξανά συμπτώματα μόλις προστεθούν ξανά πιθανά αλλεργιογόνα (ένα προς ένα), τότε μπορείτε να είστε σίγουροι ότι ο σκύλος σας έχει τροφική αλλεργία.

Τελικό βήμα: εντοπισμός των αλλεργιογόνων που προκαλούν ατοπική δερματίτιδα

Μόλις ο κτηνίατρός σας αποκλείσει όλες τις άλλες πιθανές αιτίες δερματικής νόσου και σιγουρευτεί ο σκύλος σας είναι ατοπικός, τότε μπορεί να συστήσει την επιβεβαίωση της διάγνωσης με μια δοκιμή για ατοπική δερματίτιδα. Υπάρχουν δύο συνήθως χρησιμοποιούμενες δοκιμές για την ατοπική δερματίτιδα. Ο ενδοδερμικός έλεγχος περιλαμβάνει την έγχυση μικρής ποσότητας πιθανού αντιγόνου στο δέρμα (π.χ. γύρη) και τη διαπίστωση εάν υπάρχει αντίδραση (μικρές, ανώδυνες αλλοιώσεις που υποχωρούν γρήγορα). Στη συνέχεια, γίνεται μια ειδική εξέταση αίματος, της ανίχνευσης της ανοσοσφαιρίνης IgE (η IgE είναι ένα συγκεκριμένο είδος αντισωμάτων), με την οποία ελέγχονται τα αυξημένα επίπεδα IgE έναντι κοινών αντιγόνων. Καμία από τις δύο δοκιμές δεν έχουν υψηλή ακρίβεια και γι 'αυτό θα πρέπει πρώτα να έχουν αποκλειστεί όλες οι άλλες πιθανές αιτίες. 

Ποια είναι η θεραπεία της ατοπικής δερματίτιδας σε σκύλους; 

Προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία για την ατοπική δερματίτιδα, οπότε στόχος είναι η ανακούφιση του κνησμού και του επώδυνου δέρματος. Συχνά απαιτούνται πολλαπλές προσεγγίσεις στη θεραπεία και αυτό θα συνεχίσει να εξελίσσεται καθ 'όλη τη διάρκεια της ζωής του σκύλου. Η θεραπεία της ατοπικής δερματίτιδας εμπίπτει γενικά στις ακόλουθες κατηγορίες: θεραπεία συνυπαρχόντων δερματικών προβλημάτων, θεραπεία για τη ενίσχυση του δερματικού φραγμού, μείωση της έκθεσης στο υπεύθυνο αλλεργιογόνο και καταστολή της μη φυσιολογικής φλεγμονώδους απόκρισης.

Αποφυγή των υπεύθυνων αλλεργιογόνων

Εάν έχετε εντοπίσει το υπεύθυνο αλλεργιογόνο στο οποίο είναι ευαίσθητος ο σκύλος σας, αποφύγετέ το όσο το δυνατόν περισσότερο. Η δυσκολία εδώ είναι ότι τα αλλεργιογόνα είναι συνήθως πολύ δύσκολο να αποφευχθούν ή να αφαιρεθούν από το περιβάλλον. Με εποχιακά αλλεργιογόνα, όπως η γύρη, υπάρχει ελπίδα ότι θα υπάρξει κάποια ανακούφιση για το κατοικίδιο σας τουλάχιστον για ένα διάστημα του έτους. Τα μη εποχιακά αλλεργιογόνα, τα οποία είναι κοινές αιτίες ατοπικής δερματίτιδας σε σκύλους, όπως τα ακάρεα και η οικιακή σκόνη, μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να αφαιρεθούν από το περιβάλλον.   

Η αφαίρεση χαλιών, το τακτικό σκούπισμα με την ηλεκτρική σκούπα, το ξεσκόνισμα και ο τακτικός καθαρισμός των κλινοσκεπασμάτων, μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση των συμπτωμάτων που οφείλονται σε αλλεργία στην οικιακή σκόνη. 

Μπορείτε να αποφύγετε να βγάζετε βόλτα τον σκύλο σας σε περιοχές με πυκνή βλάστηση, λουλούδια ή ψηλό χόρτο, αν ο σκύλος σας είναι αλλεργικός στη γύρη. Ένα μπάνιο με νερό μετά από τη βόλτα μπορεί επίσης να βοηθήσει.  

Αν περιορίσετε την έκθεση του σκύλου σας σε αλλεργιογόνα του περιβάλλοντος, αντί να στοχεύετε σε μια πλήρη κλινική θεραπεία, μπορείτε να επιτύχετε μια καλή ποιότητα ζωής για το κατοικίδιό σας με το χαμηλότερο δυνατό επίπεδο φαρμακευτικής αγωγής.  

Όλα οι ατοπικοί σκύλοι πρέπει να υποβάλλονται σε αυστηρή μηνιαία θεραπεία κατά των παρασίτων του δέρματος, ιδιαίτερα των ψύλλων. 

Η σωστή διατροφή μπορεί επίσης να βοηθήσει αν συνυπάρχει μια υποκείμενη τροφική αλλεργία εκτός από την ατοπική δερματίτιδα. Μόλις εντοπιστεί το αλλεργιογόνο της τροφής, η λύση είναι να βρεθεί ένα τρόφιμο που δεν το περιέχει. Αυτό πρέπει πάντα να γίνεται υπό αυστηρή κτηνιατρική επίβλεψη. 

Αντιμετώπιση δευτερογενών δερματικών λοιμώξεων  

Οι περισσότερες δερματικές λοιμώξεις προκαλούνται από βακτήρια και μύκητες που ζουν φυσιολογικά στην επιφάνεια του δέρματος και υπάρχει συχνά υπερανάπτυξη αυτών στο ατοπικό δέρμα. Εάν παρατηρήσετε σημάδια δευτερογενούς λοίμωξης στον σκύλο σας, κλείστε ένα ραντεβού με τον κτηνίατρό σας. Μια βακτηριακή λοίμωξη του δέρματος μπορεί συχνά να αντιμετωπιστεί με τοπικά προϊόντα. Αντίστοιχα, οι μύκητες του γένους Malassezia μπορούν να ελεγχθούν και αυτοί με τοπικά προϊόντα. Χρησιμοποιήστε για αρκετές εβδομάδες αντισηπτικά τοπικά προϊόντα όπως το σαμπουάν και τον αφρό DOUXO^® S3 PYO που περιέχουν χλωρεξιδίνη 3%, που μειώνουν τον πληθυσμό των μικροβίων και περιορίζουν τη φλεγμονή, χωρίς να ξηραίνουν το δέρμα ενώ καταπραΰνουν και ενισχύουν τον κατεστραμμένο δερματικό φραγμό.

Εφαρμόστε τακτικά τοπικά προϊόντα για να ενισχύσετε το δερματικό φραγμό, να καταπραΰνετε το δέρμα και να εξισορροπήσετε τη μικροχλωρίδα

Σε περιπτώσεις ατοπικής δερματίτιδας, ο δερματικός φραγμός του σκύλου καταστρέφεται και θα χρειαστεί υποστήριξη για να επανέλθει. Τα τοπικά προϊόντα αποτελούν βασικό μέρος αυτής της προσπάθειας, εφαρμόζονται απευθείας σε ευαίσθητο, ερεθισμένο δέρμα με φαγούρα έχοντας πολύ χαμηλό κίνδυνο εμφάνισης παρενεργειών. Ορισμένα προϊόντα, όπως η σειρά DOUXO^® S3 CALM μπορούν να βοηθήσουν στην αποκατάσταση των τριών επιδερμικών φραγμών (μηχανικού, μικροβιακού και ανοσολογικού).  

Ένα αποτελεσματικό πρωτόκολλο για τη χρήση τέτοιων τοπικών προϊόντων περιλαμβάνει τον συνδυασμό σαμπουάν και αφρού. Το σαμπουάν χρησιμοποιείται πρώτα για να καθαρίσει το δέρμα και το τρίχωμα, αφαιρώντας βρωμιά, νεκρά κύτταρα και αλλεργιογόνα. Το σαμπουάν όμως ξεπλένεται και έτσι τα δραστικά συστατικά του είναι σε επαφή με το δέρμα μόνο για ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα. Για να ξεπεραστεί αυτό το πρόβλημα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο αφρός που δεν ξεπλένεται, επιτρέποντας στα συστατικά να παραμείνουν σε επαφή με το δέρμα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.  

Μείωση της φλεγμονώδους απόκρισης και του κνησμού με φάρμακευτική αγωγή

Εάν δεν μπορείτε να εξαλείψετε τα υπεύθυνα αλλεργιογόνα, θα χρειαστεί να καταστείλετε τη φλεγμονώδη απόκριση και τη φαγούρα με φάρμακα που συνταγογραφούνται από τον κτηνίατρό σας, όπως γλυκοκορτικοειδή (στεροειδή). Είναι εύχρηστα για βραχυπρόθεσμη χρήση στη θεραπεία των εξάρσεων. Δίνοντας τη θεραπεία με τη μορφή σπρέι και όχι ως χάπια, βοηθάτε ορισμένους ασθενείς σκύλους να αποφύγουν την εμφάνιση παρενεργειών. 

Ορισμένα φάρμακα χορηγούνται για να τροποποιήσουν την απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος (γνωστά ως ανοσορρυθμιστικά) και μερικά για να ανακουφίσουν το ζώο από τη φαγούρα. Τα αντι-ισταμινικά μπορούν επίσης να συνταγογραφηθούν, αν και δεν λειτουργούν τόσο καλά στους σκύλους, όπως στους ανθρώπους. Ο κτηνίατρός σας θα προτείνει τη φαρμακευτική αγωγή που είναι πιο κατάλληλη για τον σκύλο σας. 

Αντιμετώπιση της αιτίας 

Η ειδική ανοσοθεραπεία ή θεραπεία απευαισθητοποίησης, είναι μια θεραπεία στην οποία οι σκύλοι λαμβάνουν μια αραιωμένη δόση του αλλεργιογόνου με τη μορφή εμβολίου. Ο σκύλος συνηθίζει στο αλλεργιογόνο και οι αντιδράσεις γίνονται λιγότερο έντονες. Αυτή η θεραπεία βελτιώνει την εικόνα του δέρματος του σκύλου σε 50-80% των περιπτώσεων (βελτιώνοντας πλήρως το δέρμα ή μειώνοντας τη χρήση φαρμάκων). Επιπλέον, χρειάζονται έως και 12 μηνιαίες χορηγήσεις για να φανεί εάν η απευαισθητοποίηση έχει λειτουργήσει.